Nasza historyczna wiedza o wielce zasłużonym dla Kruszwicy słodkim zakładzie stale się powiększa. W początkowym okresie istnienia cukrownia z przyległymi ulicami stanowiła odrębną dzielnicę Kruszwicy z ponad 300 mieszkańcami. Ostatnio na stronie Narodowego Archiwum Cyfrowego dodano 16 zdjęć cukrowni wykonanych przez anonimowego autora w czasie kampanii 1946 roku, a więc zapraszamy wszystkich na „wycieczkę” po cukrowni w roku 1946
Tabliczka „Cukrownia Kruszwica” zawieszona na bramie kolejowej tuż za mostem, wtedy jeszcze odbudowanej powojennej drewnianej konstrukcji.Manewry lokomotywy Krauss z wagonikami 2,5t o drewnianej konstrukcji przy nabrzeżu jeziora Gopło. Z lewej strony widać budynek wagi kolejowejOgólny widok cukrowni. Widać ruch parowozów na podwórzu fabrycznym. Część budynku surowni z zegarem, w którym znajdowały się m.in prasy została wyburzona w 2005 roku zegara już wtedy dawno tam nie było. Zdjęcie wykonano z dzisiejszej ulicy Ziemowita.Widać jaki panuje ruch zaprzęgów konnych na ulicy wtedy Powstańców Wielkopolskich dzisiejsza Niepodległości. Z lewej strony widzimy pomieszczenia magazynowe cukrowni. Dzisiaj w tym miejscu znajduje się Strażnica oraz posterunek Policji. W głębi widoczne są zabudowania mieszkalne stacji PKP. Nie do końca opadłe liście z drzew zasłaniają częściowo elewator zbożowy.Podwórze fabryczne z kanałem spławnym i ręczny rozładunek buraków z fury. Kanał po pewnych modyfikacjach (zlikwidowano torowiska) służył w cukrowni do roku 2005, kiedy to o koniach już dawno zapomniano, a rozładowywały się tutaj 40 tonowe ciężarówki. W głębi widoczna lokomotywownia z warsztatem powstała w 1913 roku. W 2003 razem z likwidacją kolejki wszystko to wyburzono. Widoczna lokomotywa to Krauss z podwójnymi zderzakami i centralnym sprzęgiem, pozostałość przejściowa po unifikacji taboru z rozstawu 716 mm na 750 mm w 1923 roku. Zdjęcia nabrzeża portu cukrowni. Trwa załadunek cukru 100 kg na barkę z Bydgoszczy reszta przybyłych barek cumuje czekając na swoją kolej. Trwają również prace ciesielsko stolarskie przy budowie nowego ślizgu służącego do przemieszczania się worków z wagoniku na pokład barki.Widzimy szczegóły konstrukcyjne barki z ładunkiem. Robotnicy mają chwilę przerwy w tym czasie Pan subiekt (magazynier) skrupulatnie liczy worki, a wszystkiego dogląda celnik.Szereg barek zacumowanych do barki cukrowniczej. Kanały spławne z burakami. Torowisko miedzy kanałami z wagonikami. Dwa pierwsze to wagony 5 tonowe o metalowej konstrukcji dalej to 2,5 tonowe starsze o drewnianej konstrukcji. W głębi dobrze widoczna konstrukcja wieży kolejki linowej do wywozu błota (wapna defekacyjnego)Robotnicy podczas pryzmowania buraków.Zdjęcie podwórza fabrycznego z kanałem i wszechobecnymi torami kolejki. W głębi ta drewniana zabudowa to miejsce załadunku błota na wagoniki kolejki linowej. Ceglana zabudowa z przeróbkami przetrwała do czasów współczesnych. Budynek z półokrągłym dachem to suszarnia wysłodków wybudowana w 1929 roku. Suszarnie przebudowano w początku lat 90 XX wieku likwidując olbrzymi drewniany półokrągły dach.
Od czasu kiedy zrobiono tą swoistą sesję fotograficzną minęło 78 lat. Może znajdzie się ktoś kto rozpozna swoich bliskich. Artykuł dedykuję pamięci wszystkim uwiecznionym na zdjęciach.
